Ιστιαία

Δήμος Ιστιαίας

Η Ιστιαία, παλιά πρωτεύουσα της Βόρειας Εύβοιας και της ομώνυμης Επαρχίας ,εξακολουθεί και σήμερα να είναι η μεγαλύτερη πόλη και το εμπορικό κέντρο του βόρειου κομματιού της μεγαλονήσου. Στην ιστορική πόλη περιλαμβάνονται και οι οικισμοί Άγιος Γεώργιος, Άγιος Παντελεήμων,Νέα Σίνασος, Βιστρίτσα, Νεοχώρι και Κανατάδικα.

Στη σύγχρονη Ιστιαία στεγάζονται όλες οι Δημόσιες υπηρεσίες της Β. Εύβοιας , οι Τράπεζες, και πολλά σύγχρονα καταστήματα με ποικιλία ειδών σε προσιτές τιμές. Σε γενικές γραμμές η σύγχρονη Ιστιαία είναι μια τυπική ελληνική κωμόπολη με σχετικά καλή οικονομική ανάπτυξη.

Οι καλές ταβέρνες της Ιστιαίας βρίσκονται στα περίχωρα της και επί των δρόμων που οδηγούν σ’ αυτά. Λειτουργούν όλες τις εποχές του χρόνου και προσφέρουν ποικιλία από ποιοτικές και εύγευστες λιχουδιές σε πολύ ικανοποιητικές τιμές και ποσότητες. Αντίθετα με τα θέρετρα της Β. Εύβοιας οι ταβέρνες αυτές έχουν μεγαλύτερη κίνηση τη χειμερινή σεζόν.

Αρχαιολογική έκθεση δεν υπάρχει στην πόλη, ενώ ένα μικρό λαογραφικό και ιστορικό μουσείο υπάρχει στις εγκαταστάσεις των Δημοτικών σχολείων της Ιστιαίας. Μεταξύ των αξιοθέατων της πόλης είναι το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας του κυνηγετικού συλλόγου, που εδώ και πολλά χρόνια κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των ομοειδών μουσείων στην Ελλάδα ως προς τον αριθμό και την σπανιότητα των εκθεμάτων. Το μουσείο αυτό βρίσκεται δίπλα στο ποδοσφαιρικό γήπεδο της πόλης.

H πόλη χωρίζεται παραδοσιακά σε τρεις ενορίες που έχουν τα ονόματα των τριών μεγάλων Ναών της Ιστιαίας. Της κοίμησης της Θεοτόκου , που είναι και ο Μητροπολιτικός ναός, του Αγίου Αθανασίου που είναι και ο πολιούχος της πόλης, και της Ευαγγελίστριας. Εκτός των ναών αυτών υπάρχουν αρκετά εκκλησάκια με μεγάλη ιστορία όπως ο Άγιος Νικόλαος και πολλά γραφικά εξωκλήσια.

O ναΐσκος του Αγίου Νικολάου, που βρίσκεται στο νότιο μέρος της πόλης, κοντά στο Ειρηνοδικείο της Ιστιαίας, είναι κάτι που αξίζει επίσης να δει ο επισκέπτης. Πρόκειται για το παλιό κοιμητηριακό ναό του Ξηροχωρίου. Είναι μια τρίκλιτη ξυλόστεγος βασιλική, αρχιτεκτόνημα σπάνιο για τον ευβοϊκό χώρο. Σήμερα εσωτερικά διατηρείται μικρό μέρος των αρχικών τοιχογραφιών του. Στους πλάγιους τοίχους του Ιερού, πάνω από τα τοξωτά ανοίγματα που οδηγούν στην πρόθεση και το διακονικό εικονίζονται, στη βόρεια πλευρά η Πεντηκοστή και στη νότια η Γέννηση. Ο Άγιος Νικόλαος σαν προστάτης των ναυτικών υπήρχε αντικείμενο ιδιαίτερης λατρείας από αυτούς. Μέσα στο ναό υπάρχουν πολλά ακιδογραφήματα κωπήλατων και ιστιοφόρων πλοίων διαφόρων τύπων που έγιναν σε διάφορες εποχές. Η αγιογράφηση του ναΐσκου χρονολογείται στα τέλη του 14ου με αρχές 15ου αιώνα.

Ανατολικά της Ιστιαίας βρίσκεται ο Ταξιάρχης στην κορυφή του ομώνυμου λοφίσκου δίπλα στο ποτάμι. Πρόκειται για ερειπωμένο εκκλησάκι του 12ου αιώνα. Στη σύγχρονη εκκλησία, που έχει ανεγερθεί βρίσκονται εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη του προϋπάρχοντος ναού. Στον ίδιο αιώνα χρονολογείται ο κίονας που χρησιμεύει για βάση της Αγίας τράπεζας.

Μέσα στην πόλη βρίσκεται και ο ερειπωμένος ναός αφιερωμένος στο Γενέθλιον του Τιμίου Προδρόμου. Ονομάζεται αλλιώς Ριγανάς ή Κλείδονας . Την πρώτη του ονομασία την οφείλει στο γεγονός ότι κατά τον εορτασμό της γεννήσεως του Προδρόμου μαζεύεται ρίγανη για τις ανάγκες των νοικοκυριών, ενώ τη δεύτερη γιατί την ίδια μέρα τελείται στην Ιστιαία το έθιμο του κλήδονα. Πρόκειται για ένα έθιμο σχετικό με τη μαντεία και την πρόβλεψη του μέλλοντος. Από το μονόχωρο ναΐσκο σώζεται τμήμα του ανατολικού τοίχου με σπάραγμα τοιχογραφίας. Χρονολογείται στη μεταβυζαντινή περίοδο.

Πηγή: http://gym-istiaias.eyv.sch.gr/istiaia.htm

Η Διαδρομή
Ιστορικό
Φωτογραφίες από Panoramio
Video
Χρήσιμα

Η Διαδρομή

Ξεκινώντας από τη διασταύρωση της Λιαννής Άμμου ακολουθούμε την πινακίδα που γράφει «προς Βόρεια Εύβοια-Προκόπι». Μετά από περίπου 10 km και αφού έχετε περάσει μέσα από την Αρτάκη χωρίς να στρίψετε πουθενά φτάνετε σε ένα φανάρι με μια διχάλα που έχει πινακίδα «Όσιος Ιωάννης Ρώσσος» προς τα αριστερά και στη συνέχεια αφού περάσετε μέσα από μια περιοχή που λέγεται Καστέλλα φτάνετε σε άλλη μια διασταύρωση με φανάρι που πρέπει να πάτε ευθεία ακολουθώντας την πινακίδα που γράφει «Λ.Αιδηψού-Όσιος Ιωάννης Ρώσσος».
Μετά από αυτή τη διασταύρωση και 36km και χωρίς να στρίψετε πουθενά φτάνετε στο Προκόπι (συνολικά 1 ώρα).
Μετά το Προκόπι συνεχίζετε προς Μαντούδι και 7,5km περίπου μετά τη διασταύρωση Μαντουδίου στρίβετε αριστερά στην πινακίδα προς Λίμνη-Αιδηψο, ενώ άλλα 7,5km αργότερα στρίβετε πάλι αριστερά στη διασταύρωση προς Λίμνη.14km μετά στρίβετε δεξιά προς Ροβιές και 30km από εκεί φτάνετε στα Λουτρά Αιδηψού. Συνολικά από Προκόπι υπολογίστε 1ώρα περίπου, οπότε συνολικά από Χαλκίδα περίπου 2ώρες (105km).
Περνώντας τα Λουτρά Αιδηψού συνεχίζετε προς Ιστιαία στην οποία φτάνετε μετά από 20km και περίπου 13 λεπτά.

Ιστορικό

H περιοχή της Ιστιαίας κατοικήθηκε από τα προϊστορικά χρόνια λόγω της εύφορης πεδιάδας και του καλού κλίματος που επικρατούσε εκεί. Αυτό το αποδεικνύουν διάφορα απολιθώματα που έχουν βρεθεί στις γύρω περιοχές.

Η πόλη της Ιστιαίας αναπτύχθηκε οικονομικά από τα αρχαία χρόνια , κυρίως τον 8ο π. Χ εξαιτίας του ότι ήταν ναυτική και εμπορική κοινωνία ,τέλος η Ιστιαία ίδρυσε αρκετές αποικίες στην νότια Ιταλία και Σικελία ,έτσι απέκτησε δύναμη και πλούτο. Η αρχαία Ιστιαία δεν ήταν μία πεδινή πόλη , αλλά αρκετά ορεινή διότι ξεκινούσε από την περιοχή που στις μέρες μας υπάρχει η δημόσια δεξαμενή και εκτεινόταν ως την κωμόπολη Ωρεοί . Η αρχαία Ιστιαία αναφέρεται ότι συμμετείχε σε αρκετά στρατιωτικά γεγονότα όπως ο Τρωικός πόλεμος .

Για την Ιστιαία και τα γύρω δάση της λέγονταν στα αρχαία χρόνια αρκετοί μύθοι , όπως ότι ο ολύμπιος θεός Διόνυσος ανατράφηκε στα καρπερά αμπέλια της Ιστιαίας και ότι η θέα Άρτεμη έτρεχε σε αυτά τα γεμάτα με φυσική ομορφιά δάση . H Ιστιαία στον Πελοποννησιακό πόλεμο αν και ήταν με το μέρος της Σπάρτης εισχώρησε με τη βία στην Αθηναϊκή Συμμαχία . Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί κάτοικοι της Ιστιαίας και των γύρω πόλεων { Αιδηψός , Αρτεμίσιο , Λίμνη} να επαναστατήσουν και στη συνεχεία να εξοριστούν στη Θεσσαλία .

Νέα περίοδος ακμής της Ιστιαίας και γενικά όλης της Εύβοιας ξεκίνησε στα χρόνια της Μακεδονικής κυριαρχίας στον τότε Ελλαδικό χώρο . Η εύνοια των Μακεδόνων στην Εύβοια αποδεικνύεται και από το γεγονός της συμμετοχής στη Δελφική Αμφικτιονία , η οποία ήταν μία , σπουδαίας σημασίας , θρησκευτική συμμαχία πανελλήνιου χαρακτήρα . Οι Ιερομνήμονες , οι οποίοι ήταν στα αρχαία χρόνια ένα είδος πρόξενων με αρκετές αρμοδιότητες , είχαν σταλθεί και από την Ιστιαία , αυτό φανερώνει το σημαντικό ρόλο , που έπαιζε εκείνη την εποχή η Ιστιαία στις πολιτικές εξελίξεις της Ελλάδας . Αυτή η ραγδαία ανάπτυξη της Ιστιαίας κράτησε ως τα Ρωμαϊκά χρόνια . Στα Βυζαντινά χρόνια η Ιστιαία δεν έχει να υποδείξει τίποτα σπουδαίο από πολιτιστική ανάπτυξη αλλά αυτή όπως και άλλες Ευβοϊκές πόλεις έγινε οχυρό φρούριο .

Στους επόμενους αιώνες η Ιστιαία συμμετείχε ενεργά στην επανάσταση του 1821 κατά των Τούρκων κατακτητών με αρχηγό τον Αγγελή Γοβιό . Η μάχη της Ιστιαίας είναι από τις πρώτες νίκες των επαναστατών . Στην ελεύθερη Ελλάδα η Ιστιαία βοήθησε με τους φυσικούς της πόρους και ήταν υπέρ της βιομηχανικής αναβάθμισης .Τέλος η Ιστιαία δέχτηκε φιλόξενα τους πρόσφυγες που ήρθαν στην Ελλάδα μετά την Μικρασιατική καταστροφή , οι οποίοι δημιούργησαν πολλά χωριά γύρω από αυτή .

Η Ιστιαία υπέφερε πολλά κατά τη Γερμανική κατοχή από τη βαριά εκμετάλλευση και τις εκτελέσεις των Ναζί . Ακόμη η Ιστιαία πέρασε δύσκολους καιρούς στον Εμφύλιο πόλεμο ο οποίος δίχασε όλη την Ελλάδα.

Από τις αρχές τις δεκαετίας του 1950 επιχειρήθηκε η ανασυγκρότηση και η συμφιλίωση της εξαθλιωμένης Ευβοίας . Η Ιστιαία βέβαια δεν αποτέλεσε εξαίρεση στο γενικό κλίμα που επικρατούσε τότε . Έτσι σταδιακά η Ιστιαία άρχισε να κλείνει τις πληγές της και να δημιουργεί νέες προσπάθειες και αγώνες τις υποδομές για νέο ξεκίνημα πάνω στα πρότυπα της μεταπολεμικής Ευρώπης . Οι προσπάθειες της Ιστιαίας για την ανάπτυξη και αναβάθμιση της καθώς και για ένα ικανοποιτικό επίπεδο ζωής των κατοίκων της όπως προσπαθεί να παρέχει στους πολίτες της όλα τις υπηρεσίες που χρειάζονται .

Πηγή: http://gym-istiaias.eyv.sch.gr/istiaia.htm