Σκύρος

Η Σκύρος κατοικήθηκε από τη νεολιθική περίοδο ( 5500 – 2800 π.Χ. ) όπως μαρτυρούν τα λείψανα που έχουν βρεθεί σε διάφορες περιοχές του νησιού. Ακμάζει κατά την πρώιμη εποχή του χαλκού ( 2800 – 1900 π.Χ. ) και φτάνει στο απόγειο της ακμής της κατά τη Μυκηναϊκή περίοδο ( 1650 – 1100 π.Χ. ) Σημαντική παρουσία έχει η Σκύρος και στα γεωμετρικά και στα αρχαϊκά χρόνια. Το 475 π.Χ. κατακτάται από τους Αθηναίους και το 323 – 322 π.Χ. περνάει στα χέρια των Μακεδόνων. Το 197 π.Χ. την κατέλαβαν οι Ρωμαίοι, για να τους διαδεχθούν οι Βυζαντινοί, οπότε και η Σκύρος υπήχθη στο θέμα του αιγαίου Πελάγους.

Η Σκύρος είχε επίσης και ποικίλες ονομασίες στην πορεία των αιώνων από την αρχαιότητα και τα χρόνια που ακολούθησαν, που οι περισσότερες όφειλαν την προέλευση τους στη μορφολογία, το έδαφος, τους λαούς και τη φύση της. Ονομάστηκε Αιγίβοτος ( αυτή που τρέφει αίγες), Ανεμόεσσα ( λόγω των ανέμων της), Πελασγία καθώς κατοικήθηκε από τους Πελασγούς, Δολοπία, νησί των Δολόπων, Περίρρυτος, περιβρεχόμενη από θάλασσα, Πελαγία, νησί του πελάγους, Σκύρος λόγω του πορώδους λίθου που εξορύσσονταν στα λατομεία της και άλλα πολλά ονόματα που αναφέρονται από αρχαίους και κατοπινούς συγγραφείς και γεωγράφους ανά διαφορετικές χρονικές περιόδους.

Η Σκύρος αναφέρεται και στην Ελληνική μυθολογία και ενώ η παρουσία της ήταν αισθητή σε όλη την πορεία της Ελλάδας.

Τέσσερα είναι τα μυθικά πρόσωπα τα οποία συνδέονται με τη Σκύρο. Ο Θησέας, Ο Λυκομήδης, ο Αχιλλέας και ο Νεοπτόλεμος.

Όταν ο Θησέας μετά τους άθλους του και την επιστροφή του από τον Άδη, απογοητευμένος από τον Μενεσθέα που του πήρε το θρόνο, αποφάσισε να πάει στη Σκύρο, από όπου και καταγόταν και είχε περιουσία από τον πατέρα του Αιγαία.

Φτάνοντας στη Σκύρο βασιλιάς ήταν ο Λυκομήδης, ο οποίος ενοχλημένος και φοβούμενος της παρουσίας του Θησέα, τον οποίο θεώρησε αμέσως ανταγωνιστή του θρόνου, αποφάσισε να τον εξοντώσει. Έτσι συνάντησε το τραγικό του τέλος στη Σκύρο, ένας από τους μεγαλύτερους ήρωες της Ελληνικής μυθολογίας.

Στο παλάτι του Λυκομήδη, έζησε όμως και ο Αχιλλέας, τον οποίο είχε κρύψει εδώ, η μητέρα του Θέτιδα, η οποία γνώριζε ότι αν ο γιος της πολεμούσε στη Τροία, θα είχε τραγικό τέλος. Στο παλάτι του Λυκομήδη, ο Αχιλλέας ερωτεύτηκε την Δηιδάμεια, κόρη του βασιλιά, όπου απόκτησαν ένα γιο, τον Πύρρο. Ο Οδυσσέας ήταν εκείνος που οδήγησε τον Αχιλλέα στη Τροία, καταφεύγοντας στο γνωστό του τέχνασμα της αναγνώρισης του Αχιλλέα και η ιστορία ακολούθησε τη γνωστή σε μας, πορεία της.

Μετά το θάνατο του Αχιλλέα, ο γιος του Πύρρος, σε ηλικία μόλις 12 ετών, πήγε στην Τροία, πάλι με την ανάμιξη του Οδυσσέα, και πολέμησε γενναία, για αυτό και ονομάστηκε και Νεοπτόλεμος ( νέος στον πόλεμο δηλ.).

Οι πρώτοι κάτοικοι της Ελλάδας ήταν οι Πελασγοί και μαζί με αυτούς και οι Κάρες, οι Λέλεγες, οι Δρύοπες και οι Δόλοπες. Φύλα από αυτούς τους λαούς κατοίκησαν και στη Σκύρο, όπου και έχουμε και τα πρώτα οχυρωματικά τείχη στη Σκύρο από τους Πελασγούς.

Η Σκύρος έγινε κτήση των Αθηναίων, μετά από απόφαση του Κίμωνα και εκτός από μικρές περιόδους, παρέμεινε Αθηναϊκή ηγεμονία για 389 χρόνια, Σε αυτό το διάστημα οι κατακτητές εναλλάσσονταν από Αθηναίους, Πέρσες και Μακεδόνες, μέχρι το 197 π.Χ. όπου και έγινε Ρωμαϊκή κτήση.

Τη Ρωμαϊκή κυριαρχία διαδέχτηκε το Βυζάντιο οπότε και η Σκύρος υπήχθη στο θέμα του Αιγαίου Πελάγους και επικράτησε στο νησί η Χριστιανική θρησκεία.

Το 1204 η Κωνσταντινούπολη κατελήφθη από τους Σταυροφόρους, οπότε και άρχισε ο διαμελισμός της αυτοκρατορίας ανάμεσα στο φράγκο βασιλιά Βονιφάτιο τον Μομφερατικό και τον Δόγη της Βενετίας. Η Σκύρος κατελήφθη από τους αδερφούς Γκίζι, όπως και η Σκιάθος, η Σκόπελος και η Μύκονος, και έγινε κτήση Βενετών και Φράγκων.

Το 1538 η Σκύρος κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς, με πολλά προνόμια όμως, καθώς και το γεγονός ότι στο νησί δεν έμειναν για μεγάλο διάστημα ούτε τουρκικά στρατεύματα, ούτε Τούρκοι κυβερνήτες. Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Σκύρος, υπέφερε πολύ από πειρατικές επιδρομές, που ανάγκαζαν τους κατοίκους της να καταφεύγουν στο κάστρο.

Στον αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας του 1821, η Σκύρος πρόσφερε πολλά τόσο σε οικονομική, όσο και σε έμψυχη βοήθεια, καθώς έστειλε πολλούς ναύτες στον εθνικό στόλο, πρόσφερε καταφύγιο σε οπλαρχηγούς, ανέδειξε αρκετούς Φιλικούς και περιέθαλψε χιλιάδες πρόσφυγες από διάφορες πόλεις της Ελλάδας.

Σήμερα η παράδοση τα ήθη και τα έθιμα της Σκύρου μαρτυρούν τις αρχαίες καταβολές της, ενώ στα μουσεία της υπάρχουν τεκμήρια και μνημεία του σπουδαίου παρελθόντος της.

Πηγή: Δήμος Σκύρου