Skip to main content

Ναός της Ίσιδας στην Ερέτρια

Από τα πιο ενδιαφέροντα μνημεία της αρχαίας Ερέτριας είναι το Ισείον, ναός αφιερωμένος στην Ίσιδα και σε άλλες αιγυπτιακές θεότητες. Βρίσκεται στο νότιο τομέα της πόλης, μεταξύ των λουτρών και του Κάτω Γυμνασίου ή παλαίστρας, πίσω από το μικρό λιμάνι, στοιχείο που συνδέει το τέμενος με διάφορους εμπόρους που είχαν συμφέροντα στην Ερέτρια. Σύμφωνα με τα ανασκαφικά και επιγραφικά δεδομένα, ο ναός πρέπει να κατασκευάσθηκε τον 4ο αι. π.Χ. και πλαισιωνόταν από διάφορα άλλα κτίσματα και βοηθητικούς χώρους. Η εισαγωγή της λατρείας της Ίσιδας και των αιγυπτιακών θεοτήτων στον ελληνικό χώρο έγινε κατά την ελληνιστική περίοδο από Έλληνες εμπόρους, που ήλθαν από την Αίγυπτο, μετά την ενοποίηση του τότε γνωστού κόσμου από το Μέγα Αλέξανδρο. Η λατρεία τους, μάλιστα, στην Ερέτρια έχει διαπιστωθεί και επιγραφικά. Η σπουδαιότερη επιγραφή βρίσκεται κατά χώραν, αριστερά του προδόμου του κυρίως ναού, και είναι χαραγμένη σε ασβεστολιθικό κυβόλιθο.

Ο ναός της Ίσιδας αρχικά ήταν απλός, προσανατολισμένος προς τα ανατολικά, με πρόδομο δίστυλο εν παραστάσι. Μέσα στο σηκό του, επάνω σε βάση, είχε στηθεί το λατρευτικό άγαλμα της θεάς, το οποίο ήταν από πηλό. Μπροστά από το ναό υπήρχε ο βωμός, ενώ κοντά του βρέθηκε και ένας μικρός βόθρος. Ο ναός ανοικοδομήθηκε μετά το 198 π.Χ., όταν η πόλη καταστράφηκε από τους Ρωμαίους. Τότε απέκτησε μεγαλύτερο και καλύτερα θεμελιωμένο εξωτερικό πρόδομο και πλαισιώθηκε από στοές ανοιχτές προς αυτόν στις τρεις πλευρές του (βόρεια, νότια και δυτική). Μόνο στο νοτιοδυτικό άκρο η στοά ήταν στεγασμένη. Λίγο αργότερα οι κίονες αντικαταστάθηκαν από στηθαίο και στη μέση του προαύλειου χώρου, στην ανατολική πλευρά, κατασκευάσθηκε ένας πυλώνας απέναντι από την είσοδο του ιερού. Βόρεια του ναού υπήρχαν άλλα δεκαπέντε, συνολικά, κτίσματα και βοηθητικοί χώροι, που ερμηνεύθηκαν από τους ανασκαφείς ως χώροι καθαρμού. Ανάμεσά τους υπήρχε αυλή και ανδρώνας, ενώ η μία αίθουσα του συγκροτήματος διέθετε ωραίο ψηφιδωτό δάπεδο, διακοσμημένο με ρόμβους.

Το τέμενος της Ίσιδας και των άλλων αιγυπτιακών θεοτήτων ανασκάφηκε το 1917 από τον Ι. Παπαδάκη, τότε έφορο αρχαιοτήτων στην περιοχή της Εύβοιας. Τα τελευταία χρόνια η Αρχαιολογική Υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού πραγματοποίησε νέες ανασκαφές στην περιοχή του ναού, οι οποίες έφεραν στο φως ακόμη ένα συγκρότημα με αυλές και δωμάτια, σχετιζόμενο άμεσα με το ιερό.

    Βαθμολογία: 4 (7 ψήφοι )