Αρχαιολογικός Χώρος Αρτεμίσιου
Στην περιοχή του Αρτεμισίου, εκτός από το ιερό της Αρτέμιδος Προσηώας, που βρισκόταν κοντά στην παραλία και συνδέθηκε άμεσα με τη ναυμαχία του 480 π.Χ., αναπτύχθηκαν και διάφοροι οικισμοί, οι οποίοι δεν έχουν ερευνηθεί συστηματικά από τους αρχαιολόγους. Στο βορειοανατολικό άκρο της πεδιάδας της Ιστιαίας ορθώνεται ο χαμηλός λόφος Διβούνι, πάνω στον οποίο βρέθηκαν νεολιθικά, ελλαδικά και γεωμετρικά όστρακα, αποδεικνύοντας την κατοίκηση στο χώρο μέχρι τα γεωμετρικά χρόνια (7ος αι. π.Χ.). Σε έναν άλλο λόφο, που ονομάζεται Παλαιόκαστρο, κοντά στο ακρωτήριο Αρτεμίσιο και στο μικρό οικισμό Καστρί Γουβών, σώζονται λίγα λείψανα τοίχων, ενώ η κεραμική προσδιορίζει την ανθρώπινη παρουσία εκεί από την πρωτοελλαδική (2800-2000 π.Χ.) μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο. Σε ακόμη ένα λόφο, στο Παλαιόκαστρο Βασιλικών, πρέπει να βρισκόταν αρχαίος οικισμός, τα λείψανα του οποίου, όμως, έχουν σε μεγάλο μέρος λιθολογηθεί.
Στην χώρο των Ελληνικών, στη βορειοανατολική γωνία της Εύβοιας, πιστεύεται ότι είχε αναπτυχθεί το σημαντικότερο πόλισμα της περιοχής του Αρτεμισίου. Σε μια μικρή χερσόνησο που ονομάζεται Χερρονήσι (Χερσονήσι ή Χοιρονήσι) σώζονται τμήματα τείχους, αλλά και λείψανα τοίχων από κτήρια και άλλες κατασκευές. Η διαμόρφωση της ακρογιαλιάς στη θέση αυτή δημιουργεί ένα φυσικό και ασφαλές αγκυροβόλιο, στοιχείο σημαντικό για την ίδρυση οικισμού. Η εξέταση της τοιχοποιίας χρονολογεί τα αρχιτεκτονικά λείψανα στην κλασική-ελληνιστική περίοδο, ενώ σύμφωνα με την κεραμική ο χώρος πρέπει να κατοικήθηκε από τα προϊστορικά μέχρι και τα ρωμαϊκά χρόνια. Νότια του Χερρονησιού και σε απόσταση 1 χιλ. βρίσκεται ο λόφος Καστραδάκι, πάνω στον οποίο υπάρχει ένας ακόμη ανεξερεύνητος αρχαιολογικός χώρος της Εύβοιας. Πρόκειται για οχυρωμένη θέση με επιβλητικά τείχη από πωρόλιθους, που σε μερικά σημεία σώζονται σε ύψος 3 μ. και από μια πρώτη εξέταση χρονολογούνται στον 6ο αι. π.Χ. Μεταξύ του λόφου αυτού και της ακτής θραύσματα οξυπύθμενων αμφορέων διακρίνονται στους αγρούς, δείχνοντας ότι πιθανόν στο σημείο αυτό υπήρχε εργαστήριο κατασκευής τέτοιων αγγείων. Από τη σύγκρισή τους με γνωστούς αμφορείς αυτού του είδους παρουσιάζουν ομοιότητα με αυτούς που παράγονταν στα εργαστήρια της Σκοπέλου και Αλοννήσου τον 5ο και 4ο αι. π.Χ. Σε λόφο δυτικά του Χερρονησιού, στη θέση Περιβολάκια, έχουν εντοπισθεί ίχνη μιας αγροικίας, που χρονολογείται από την κλασική μέχρι και τη ρωμαϊκή περίοδο.
Ιστορικό
Στο βορειότερο άκρο της Εύβοιας, απέναντι από το Πήλιο, βρίσκεται το ακρωτήριο Αρτεμίσιο, πασίγνωστο από τη ναυμαχία μεταξύ Ελλήνων και Περσών τον Αύγουστο του 480 π.Χ. Το ακρωτήριο πήρε το όνομά του από το ιερό της Αρτέμιδος Προσηώας, το οποίο βρισκόταν στην παραλία όπου στάθμευσε ο ελληνικός στόλος κατά τη ναυμαχία. Η καίρια γεωγραφική θέση της περιοχής, η οποία ελέγχει την είσοδο από το ανοικτό Αιγαίο στον Παγασητικό, Μαλιακό και στο βόρειο Ευβοϊκό κόλπο προς τη Χαλκίδα, οδήγησε σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξή της κατά την αρχαιότητα. Καθώς μέχρι σήμερα δεν έχουν διενεργηθεί ουσιαστικές ανασκαφικές έρευνες, οι πληροφορίες για την περιοχή οφείλονται κατά κύριο λόγο στον εντοπισμό των ορατών λειψάνων, σε παραδόσεις αρχαιοτήτων και στις λιγοστές φιλολογικές μαρτυρίες, οι οποίες αναφέρονται μόνο στο ιερό της Αρτέμιδος και στη ναυμαχία του 480 π.Χ. Σημαντικά στοιχεία για την περιοχή δίνει και η επιγραφή του Αρτεμισίου, που αναφέρει τα ονόματα 17 ευβοϊκών δήμων, από τους οποίους, όμως, κανένας δεν έχει ταυτισθεί ακόμη με συγκεκριμένη θέση στη βόρεια Εύβοια.
Από τα διάφορα επιφανειακά ευρήματα συμπεραίνεται ότι η κατοίκηση στην περιοχή του Αρτεμισίου ανάγεται στη νεολιθική εποχή (περίπου 4000 π.Χ.). Στο χαμηλό λόφο Διβούνι έχουν βρεθεί θραύσματα νεολιθικών, ελλαδικών και γεωμετρικών αγγείων. Στους ιστορικούς χρόνους η περιοχή των Ελληνικών φαίνεται ότι ήταν η σημαντικότερη, καθώς τα επιφανειακά αρχιτεκτονικά λείψανα υποδεικνύουν την ύπαρξη οικισμού της αρχαϊκής και κλασικής περιόδου. Είναι φανερό ότι η κατοίκηση στην περιοχή του Αρτεμισίου είχε συγκεντρωθεί στα παράλια, ενώ στην κλασική-ελληνιστική περίοδο αναπτύχθηκαν και οικισμοί σε θέσεις περισσότερο ή λιγότερο ευνοϊκές για το λιμενισμό πλοίων. Πρόκειται για μικρά πολίσματα, τα οποία ήταν περιτειχισμένα, και αποτελούσαν πιθανότατα τμήμα ενός ευρύτερου δικτύου παράλιων οχυρών, που στόχευαν στον έλεγχο των θαλάσσιων δρόμων της περιοχής. Ένα τέτοιο δίκτυο δημιουργήθηκε ίσως από τους Αθηναίους μετά την αποστασία της Ιστιαίας το 446 π.Χ. από τη Δηλιακή Συμμαχία και την εγκατάσταση Αθηναίων κληρούχων στην περιοχή με κέντρο τον Ωρεό. Είναι όμως πιθανό να δημιουργήθηκε στα τέλη του 4ου και στον 3ο αι. π.Χ. κατά τη διάρκεια των πολέμων των Διαδόχων του Μεγάλου Αλέξανδρου για τον έλεγχο της νότιας Ελλάδας. Η περιοχή άρχισε να παρακμάζει στη ρωμαϊκή περίοδο, όπως δείχνουν τα ευρήματα, που είναι πλέον σποραδικά και περιορισμένα.
Πρόσβαση
Διοικητικές Πληροφορίες
Υπηρεσιακή Μονάδα:
ΙΑ΄ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων
Δήμος Αρτεμισίου, Τ.Κ. 34100, Εύβοια (Νομός Εύβοιας)
Τηλέφωνο: +30 22210 76131
Φαξ: +30 22210 25131
Email: protocol@iaepka.culture.gr
- Προσθήκη νέου σχολίου
- 2994 εμφανίσεις
-
